Ana Sayfa \ Makaleler
Liderlik ve Liderliğin doğası
Liderlik çalışanları gönüllü olarak işletme hedeflerine yönelmelerini sağlayacak şekilde ikna etmek ve etkilemektir. Lider olmak ve yönetici olmak aynı şey değillerdir. Yönetmek karmaşıklıkla başa çıkmaktır, liderlik ise değişiklik ile başa çıkmaktır. İşletmeler karmaşıklığı planlama, bütçeleme, organize etme ve problem çözme yolu ile yönetirler. Liderlik ise bir yön belirleme, çalışanları bir gündemi başarmak için harekete geçirmek ve olumlu yönde motive etmektir.
Liderliğin anlaşılması için otorite ve gücün anlaşılması gerekir. Otorite emir verme veya bir işi yapma yetkisidir. Bu yetki bir yöneticinin iş taımıyla birlikte gelir. Güç ise bir insanın diğerlerini etkileyerek istenilenleri yapmasını sağlama yeteneğidir.
Genellikle bir işletmede gücün kaynaklandığı, aşağıda açıklanan unsurlar vardır.
1. İş pozisyonundan gelen güç: Bir işletmede organizasyon şemasında tanımlanan rol ve görevden doğan doğal emir verme ve yaptırım gücü
2. Ödüllendirme gücü: Bir yöneticinin kendisine bağlı çalışanları ödüllendirme gücüdür.
3. Cezalandırma gücü: Bir yöneticinin kendisine bağlı çalışanları disiplin etme ve cezalandırma gücüdür.
4. Uzmanlıktan gelen güç: Bir yöneticinin özel uzmanlık bilgisinden kaynaklanan gücüdür.
5. Yansıtma gücü: Bir kişinin başka bir yöneticinin gücünü yansıtmasıdır. Örneğin bir yönetici sekreterinin yöneticisinin güç ve yetkisini yansıtması gibi.
Liderlerin ve yöneticilerin kullanacağı olumlu güçler genellikle ödüllendirme ve uzmanlık gücüdür.
Liderlerin özeliklerini belirlemek ve önceden lider adaylarını saptayabilmek için yapılan bir araştırmada dürüstlük, işin niteliklerini yerine getirebilme, ileriyi görebilme, ilham verici olma ve zeka liderlik özellikleri arasında gösterilmiştir. 62 ülkede 17.000 orta düzey yönetici arasında yapılan bir araştırmada ise iyi takım kuran, vizyoner ve insanların esinlendikleri karizmatik liderlerin en iyi lider tipi oldukları ifade edilmiştir.[1]
Liderlik stili liderlerin başkalarıyla etkileşime geçerken kullandıkları yetkinlik ve davranışların birleşimidir. Farklı liderlik stilleri vardır. İş odaklı lider davranışında yöneticiler işe ve iş süreçlerine daha çok önem verirler. Çalışan odaklı liderlik modelinde yöneticiler çalışan memnuniyetine ve iş gruplarının birbirine bağlılığına daha çok önem verirler. Bu liderlik davranışında, lider çalışanları destekleyici bir ortam hazırlar. Bu stillerin ortak özelliği bir liderin genellikle bireysel yönetimden ziyade grup denetim yöntemlerini kullanması ve yüksek performans hedefi koymasıdır.
Avukatlık bürolarında liderlik yapması beklenen ortak avukat, yönetici avukat veya avukatların özelikle avukatları yönetirken ve onları yönlendirirken bilmeleri gereken husus, sonuçlar üzerinde ancak dolaylı bir kontrol etkileri bulunduğundan yönettikleri avukatları daha çok motive etme, yönlendirme ve memnun etme yöntemine dayalı bir stil ile yönetmeleri gereğidir.
[1] P.W.Dorfman, P.J.Hanges, and F.C.Brodbeck, “Leadership and Cultural Variation: The Identification of Culturally Endorsed Leadership Profiles,” in R.J.House, P.J.Hanges, M.Javidan, P.W.Dorfman, and V.Gupta eds, Culture,Leadership and Organizations:The GLOBE Study of 62 Societies (Thousand Oaks, CA:Sage, 2004) Tables 21.2 and 21.3 pp 677-678
